نظام صنفی کشاورزی در مسیر تکامل به بهانه تصویب اصلاحیه آیینzwnj;نامه اجرایی نظام صنفی کشاورزی در هیئت دولت، مصاحبهzwnj;ای با دکتر حسین شیرزاد، معاون وزیر جهادکشاورزی و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران درمورد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ترتیب دادهzwnj;ایم که توجه شما را به آن جلب میzwnj;کنیم ؛ س آقای دکتر، ضمن تشکر از فرصتی که برای انجام این گفت و شنود در اختیار ما قرار دادید، به عنوان اولین سؤال بفرمائید که بنظر جنابعالی، ضرورت وجودی نظام صنفی کشاورزی را در چه مسائلی میبایست جستجو کرد؟ ج با سلام، همانطورکه استحضار دارید جامعه میلیونی کشاورزان که باتوجه به تعاریف امروزی، طیف بسیار گستردهzwnj;ای از مشاغل حلقهzwnj;های مختلف زنجیرهzwnj;های تأمین و تولید بخش کشاورزی را شامل میzwnj;شود، با وجود تفاوتzwnj;های ظاهری فعالیتها، دارای حقوق، منافع و اهداف مشترک صنفیاجتماعی فراوانی نزد اعضای خود بوده و بدیهی است که مناسبترین راه استیفای این حقوق و حرکت هدفمند بسوی توسعه پایدار بخش، وجود تشکیلاتی فراگیر، مقتدر و مردم-نهاد بمنظور برنامهzwnj;ریزی، سازماندهی و مدیریت درون-بخشی بهرهzwnj;برداران زیربخشهای متعدد کشاورزی خواهد بود؛ تجربهzwnj;ای که در ارتباط با دیگر حوزهzwnj;ها و صنوف گوناگون اجتماعی و اقتصادی جامعه نیز صادق است درحقیقت نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی، از چنین نقش و جایگاهی در بین کشاورزان و فعالان میلیونی این عرصه برخوردار بوده و به همین دلیل از اهمیت فوقzwnj;العاده ای در سپهر آینده کشاورزی کشور بهره میzwnj;برد، هرچند که پیدایش آن به نسبت صنوف غیرکشاورزی با تأخیر قابل تأملی همراه بودهzwnj;است س جناب آقای دکتر، ریشه های این تأخیر تاریخی در شکل گیری نظام صنفی کشاورزی را در چه میzwnj;بینید و اینکه آیا در تدوین و تأسیس این نهاد قانونی از تجارب دیگر صنوف استفاده شدهzwnj;است؟ ج واقعیت این است که باوجود قدمت بیzwnj;نظیر فعالیتzwnj;های کشاورزی در تاریخ جوامع بشری، صنوف متأخر شهری در زمینه سازماندهی صنفی ، گوی سبقت را از سایرین ربودهzwnj;اند که به اعتقاد قاطبه محققین، جاماندگی قافله کشاورزی در این وادی، عمدتا به ویژگیzwnj;های غالب اجتماعیفرهنگی مستقر در خاستگاه اصلی این رشته فعالیتها یعنی سکونتگاهzwnj;های روستایی و وجود خرده نظامات دهقانی مربوط بوده لیکن سیر تحول ناگزیر بخش کشاورزی و جوامع روستایی درکنار انباشت مطالبات و الزامات توسعه پایدار، دیر یا زود به چنین روندهایی دامن زده است همانطور که در کشور ما نیز تقریبا پس از نیم قرن سابقه فعالیتهای صنفی صاحبان مشاغل خدماتی و بازرگانی شهری ، نظام صنفی کشاورزی با الهام از قانون نظام صنفی آغاز بکار نمود س آقای دکتر، لطفا برای آشنایی بیشتر مخاطبین محترم، مختصری از مبانی قانونی و تاریخچه این نهاد نوپای بخش کشاورزی بیان بفرمائید ج اگرچه ایده تشکیل نظام صنفی فراگیر بهرهzwnj;برداران بخش کشاورزی در نیمه دوم دهه 1360 در وزارت کشاورزی و توسط صاحبzwnj;نظران امور تشکلzwnj;های کشاورزی وارد مرحله جدی و عملیاتی شده بود ولی نتیجه این تلاشها در سال 1380 و در هنگام تصویب قانون تأسیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی با الحاق ماده 35 آن ، به منصه ظهور رسید در این ماده قانونی آمده است raquo;وزیر جهاد کشاورزی از تاریخ ابلاغ این قانون به عضویت هیأت عالی نظارت، موضوع ماده 52 قانون نظام صنفی در خواهد آمد وزارت جهاد کشاورزی با هماهنگی دبیرخانه هیأت عالی نظارت، حداکثر شش ماه از تاریخ تصویب این قانون، نظام صنفی کارهای کشاورزی را برابرzwnj; قانون نظام صنفی تهیه و جهت تصویب به هیأت وزیران پیشنهاد میzwnj;نمایدlaquo; اینگونه بود که نهایتاquot; در خردادماه 1387 با تصویب آیینzwnj;نامه اجرایی نظام صنفی کارهای کشاورزی و منابع طبیعی در هیئت وزیران، مأموریت تشکیل این مجموعه-تشکل صنفی ، رسما به وزارت جهادکشاورزی محول شد و هم اکنون نظامهای صنفی کشاورزی پس از حدود 10 سال، با جذب بیش از 1100000 نفر از کشاورزان در 32 استان و حدود 420 شهرستان کشور به فعالیت خود ادامه میzwnj;دهند س آقای شیرزاد، جنابعالی بعنوان معاون وزیر جهادکشاورزی و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی که به نیابت از طرف وزارت متبوع، وظیفه نظارت عالیه بر نظام صنفی کشاورزی را بر عهده دارد، فعالیتها و اقدامات نظامzwnj;های صنفی را در بخش کشاورزی چگونه ارزیابی میzwnj;نمایید و آیا همپوشانی و موازی کاری بارزی میان تشکلzwnj;های بخش کشاورزی و این نهاد احساس نمیzwnj;کنید؟ ج ملاحظه میzwnj;فرمائید که نظام صنفی کشاورزی دارای سه گروه ذینفعان اصلی شامل؛ بهرهzwnj;برداران و تولیدکنندگان، تشکلzwnj;های بخش کشاورزی و حاکمیت است و دیر یا زود نقش آفرینی مؤثر این تشکیلات در قبال جامعه مخاطبان خودنمایی خواهد کرد البته درحال حاضر نیز این نظام توانسته به بارقه ای از امید در دل کشاورزان، تکیه گاهی قابل اعتناء برای تشکلzwnj;های مختلف بخش و همچنین پل ارتباطی مهمی میان دولت و بدنه جامعه کشاورزی بدل گردد در مورد بخش دوم سؤال ، خاطرنشان میzwnj;کنم که درمجموع ، تشکلzwnj;های موجود بهرهzwnj;برداران بخش کشاورزی را به لحاظ ماهوی میzwnj;توان به سه دسته؛ بنگاههای اقتصادی با ماهیت انتفاعی، گروهها و تشکلzwnj;هایی با گرایشات سیاسی و انجمنهای خودجوش صنفی طبقه بندی کرد و همانگونه که بسادگی قابل تبیین است انواع تشکلzwnj;های یادشده دارای وظایف ذاتی محدود بوده و درعین حال تمامی فعالان و صاحبان مشاغل کشاورزی را تحت پوشش قرار نمیzwnj;دهند، بنابراین نظام صنفی کشاورزی با ماهیت غیرانتفاعی، غیردولتی و غیرسیاسی که براساس قانون، وظیفه ساماندهی، هویت بخشی، حمایت از حقوق کلیه افراد شاغل در بخش کشاورزی و منابع طبیعی و رسیدگی به تخلفات صنفی آنها را برعهده دارد، نه تنها هیچگونه تعارض و همپوشانی با فعالیت تشکلzwnj;های مذکور ندارد، بلکه بموجب شرح وظایف قانونی این نظام بعنوان حامی و پشتیبان حقوق و منافع صنفی و سخنگوی جامع بهرهzwnj;برداران ، نمایندگی و حضور در مجامع تصمیمzwnj;گیری، فرصتی مغتنم در اختیار کشاورزان و تشکلzwnj;های کشاورزی محسوب میگردد س آقای دکتر ، اصلاحیه آیینzwnj;نامه اجرایی نظام صنفی کشاورزی که طی هفته گذشته توسط هیئت وزیران به تصویب رسیدهzwnj;، اصولا به چه دلیل و با چه کیفیتی صورت گرفته است؟ ج در ماده 40 آیینzwnj;نامه اجرایی نظام صنفی کشاورزی مصوب 1387 هیئت وزیران آمدهzwnj;است raquo;وزارت جهادکشاورزی موظف است ضمن اجرای مفاد این آیینzwnj;نامه، ظرف سه سال نسبت به بررسی آن اقدام و پیشنهادات اصلاحی لازم را جهت تصویب به هیئت وزیران ارائه نمایدlaquo; به همین دلیل، وزارت جهادکشاورزی و مشخصا دفتر امور تشکلzwnj;های کشاورزی سازمان تعاون روستایی با مشارکت فعالان و صاحبzwnj;نظران نظام صنفی کشاورزی از حدود 4 سال پیش، اصلاحیه پیشنهادی آیینzwnj;نامه اجرایی را تهیه و به هیئت وزیران ارائه نمود که نهایتا پس از برگزاری 52 جلسه در کمیسیونهای لوایح و اجتماعی دولت در جلسه مورخ 25 آذرماه جاری هیئت دولت به تصویب رسید بطورکلی تغییرات انجام شده در آیینzwnj;نامه اجرایی که منجر به رفع پارهzwnj;ای ابهامات در روند فعالیت نظامzwnj;های صنفی گردیده ، برابری و اقتباس حداکثری را نسبت به قانون نظام صنفی مطابق تأکید ماده 35 مذکور ایجاد نموده بطوریکه ساختار جدید نظام صنفی کشاورزی شامل؛ اتحادیهzwnj;های صنفی کشاورزی ، اتاق اصناف کشاورزی شهرستان و اتاق اصناف کشاورزی کشور خواهد بود در زمینه نظارت بر نظامzwnj;های صنفی کشاورزی نیز مشابه قانون نظام صنفی، کمیسیونzwnj;های نظارت شهرستان و کشور شکل خواهند گرفت